Safety first bitches

Essay over Hilde & Heather

Hilde Elbers & Heather Ware in The Barren Lands?A Fine Kind of Madness © Goran Turnsek

Hilde Elbers & Heather Ware in The Barren Lands?A Fine Kind of Madness © Goran Turnsek

Tekst: Ilona Roesli

I.
Check the bar bitches, staat er als alternatief voor de prijzen van de cakes & pastry. Op ludieke wijze wordt in deze koffiebar aangegeven dat 1) de prijzen van de zoetigheden variëren en dus niet op een statische kaart vermeld kunnen worden, 2) waarnemers van deze tekst bitches zijn en 3) er een vriendschappelijke sfeer hangt (‘doe alsof je thuis bent’). 

Deze anekdote is slechts een opmaat om tot de kern van dit essay te komen. Zo kunt u zich op een laagdrempelige manier voorbereiden op wat er komen zal. 

II.
Publiek van context voorzien. Lichten uit. Handycam aan (om terug te bekijken, eveneens een veelgebruikte methode in de sportwereld). Begin. 

III.
A Fine Kind of Madness is de eerste solo in deze try-out die Heather Ware voor Hilde Elbers maakte. Vanuit de coulissen loopt Hilde naar het midden van het podium. Het is een vast punt waar ze naartoe loopt en vanuit vertrekt, terug naar de zijlijn. Alsof er een ‘X’ gemarkeerd staat op het middelpunt waar ze sequenties van bewegingen uitvoert. Elke sequentie wordt onderbroken door het op- en afkomen van het podium. Daardoor ontstaat er een scheidingslijn, zoals dat bij voetbal of boksen ook gebeurt: je zit of op de bank aan de zijlijn of binnen de rechthoek of het vierkant waar je moet presteren.

IV.
essayer – essay – probeersel
to try – try-out – uitprobeersel
(Manier om verbanden te trekken tussen auteur en onderwerp van schrijven).

V.
U heeft mijn stijl inmiddels wel wat door. Begrijpt u het? Vindt u het fijn? Misschien had ik u meer aan de hand moeten nemen, u gerust moeten stellen, u van meer handvaten moeten voorzien, mij excuseren voor wat er komen zal, safety first bitches. 

VI.
De bewegingen zijn schokkend. De meest opvallende beweging is wanneer ze haar handen omhoog houdt: letterlijk ontwapend, maar binnen de context van de natuur moet ik denken aan een boom. Ik denk aan: doorgaan, voortzetten, forceren, totdat de aarde het niet meer aankan. De wereld is het podium. De mens staat in het middelpunt. Zo is het misschien wel niet bedoeld, de ‘X’ is door de mens zelf gemarkeerd. We graven ons eigen graf. De mens heeft nood aan wetten en waarden en dieren hebben afspraken die niet onderworpen worden aan machtsmisbruik en geldgeilheid. Als de mens in staat is tot natuur, over welke natuur hebben we het dan? De natuur van de mens is een ander geval dan de natuur om ons heen: menselijkheid versus natuurlijkheid. Misschien verlaten we, net als de danseres, het podium en ons middelpunt, lachend en de waanzin nabij. Het nemen van risico’s is een voorwaarde geworden voor de markt en de politiek. Wat hebben die risico’s gedaan met onze natuurlijke omgeving? 

VI.
‘Er is gevochten om piepkleine stukjes ruimte, om halve heuvels, om een paar meter strand, om rotspunten, om een straathoek. Voor miljoenen mensen was de dood het gevolg van een licht niveauverschil tussen twee punten die minder dan honderd meter van elkaar verwijderd lagen.’ – Georges Perec, Ruimten rondom.

(Intellectueel citaat om aard van essay te onderstrepen en u een tweede mogelijkheid te geven om verbanden te trekken tussen auteur en onderwerp van schrijven).

VII.
Nieuw personage. Nieuwe positie. Nieuw begin. Solo twee.

VIII.
Waar Heathers solo lijkt te eindigen in de waanzin van de mens, begint Hilde met het onderzoeken van de vraag: ‘Wie is de mens nog in een verwoeste of onvruchtbare omgeving?’ met haar solo The Barren Lands. In de buurt van ‘X’, maar zeker niet op die ‘X’, maakt ze ronde bewegingen, langzaam en dan steeds sneller en groter. Ze laat zich niet onderwerpen aan de tijd, haast zich niet. Ik denk dat een goede verleiding ook zo werkt: spanning opbouwen en teasen. Dan denk ik: de bewegingen kunnen nu niet nog groter en sneller, maaar ze blijft de tijd nemen in haar opbouw waardoor ik denk: waarom niet? Waarom niet nog groter en sneller gaan? Waar Heather nog in sequenties en fragmentaties werkte, speelt deze solo met lineariteit: als je het einde niet kunt voorspellen dan moet je tot het einde gaan. Als ze die ene beweging uitbreidt met een andere, loopt het uit de hand. Het wordt emotioneler, waanzinniger. Maar de bewegingen die worden herhaald worden onderdeel van patronen en sequenties door ze elkaar af te wisselen. Is de mens wel in staat om tot het einde te gaan en om volledig onveilig te werk te gaan? Ik denk dat dit alleen maar geldt voor mensen die niet bang zijn voor de dood. Dat iedereen op een gegeven moment zich gaat schamen om de gedachte dat je risicoloos op zoek bent naar het einde. Dat je, net als in Hildes solo, je handen in je zakken steekt en achteruit loopt. Misschien is dat ook wel risico nemen: voor een publiek uitzoeken hoe ver je kunt gaan en het publiek aankijken wanneer je niet verder wilt gaan. Veiligheid is het gevoel dat je ergens jezelf kunt zijn, risico’s nemen gaat gepaard met het gevoel dat je ‘zelf’ meer aankan dan in de omgeving die je tot dan toe als ‘veilig’ hebt aangevoeld.

IX.
Je kunt een trauma hebben. Ruzie hebben gemaakt. Uitgescholden worden. Bitch. Je kunt je vrienden zo noemen, je klanten zo noemen, je essay zo noemen.

Essay van Ilona Roesli na het zien van een eerste proeve van werken-in-wording A Find Kind of Madness en The Barren Lands van Heather Ware en Hilde Elbers, twee solo’s die ze voor elkaar maken, op zaterdag 10 maart in Podium Bloos, Brede tijdens Moving Futures Festival – Editie Breda. Ilona Roesli was eerder 1 van de deelnemers van Schrijfcursus Dans & Durf, een project voor creatieve schrijvers die nieuwe woorden durven zoeken voor dans, door Domein voor Kunstkritiek & DansBrabant (sept. 2017 – jan. 2018).