Fallen beauties

Dans&Durf – Essay

© William van der Voort

Tijdens Moving Futures Utrecht schreef iedereen in de deelnemersgroep aan schrijfcursus Dans&Durf over The Beauty of Falling Apart, van Hilde Elbers en Heather Ware. Lees hier de tekst van acteur en theatermaker Annemieke over onhandige moeders, theaterbezoekers met pluchen knuffels en de evolutie van een danslichaam.

Tekst: Annemieke Ros

Mijn moeder is vrij lomp. Dat zou je niet zeggen als je haar ziet. Ze is lang, slank met een hoofd vol witte haren die sierlijk om haar gezicht vallen. Maar zodra ze beweegt is dat diagonaal. Zij hobbelt in plaats van dat zij loopt. Bij het voorover bukken komen haar vingers niet verder dan haar knieën. Als zij het over haar extreme stijfheid heeft dan strekt zij haar hand als bewijs. Haar vingers blijven krom en maken geen sierlijk klein bochtje naar boven. Qua uiterlijk lijk ik erg op mijn moeder, zelfs mijn haren kleuren langzaamaan grijs en al raken mijn handen wel de vloer bij het vooroverbuigen, net als mijn moeder ben ik niet elegant. Ik struikel, hobbel, val, knal, tegen, over, door, langs alles wat ik onderweg tegenkom. Daarbij draag ik vaak erg hoge hakken waardoor ik als een jong hertje knieknakkend de straat overloopval. Is dit genetisch? Of doet lomp voorbeeld lomp volgen?

Terwijl ik naar de dansvoorstelling The Beauty of Faling Apart van Hilde Elbers en Heather Ware kijk, vraag ik mij af of deze danseressen moeders zijn. Ze lijken van mijn leeftijd, misschien iets ouder. Hoeveel invloed zou hun dansen hebben op het zelfbeeld van hun mogelijke kinderen? Zouden de kinderen hun lijfjes heel gespierd en soepel vinden? Eén van de danseressen draait continu vanuit haar middenrif. De bewegingen gaan van groot naar klein en weer terug. Het varieert van wild naar rustig. Haar hand gaat van boven naar beneden en blijft overal even wachten. Daarbij verandert telkens de uitdrukking op haar gezicht en haar positie op het toneel. En met dat alles veranderen ook de beelden in mijn hoofd.

Ik denk aan het filmpje van Dove, ‘Legacy’. Daarin vertellen moeders wat zij mooi en lelijk vinden aan hun eigen lijf, vervolgens vertellen hun jonge dochters wat zij mooi en lelijk vinden aan hún lijf. Moeders en dochters geven dezelfde antwoorden. Conclusie van het filmpje, dochters nemen hun lichaamsbeeld over van de moeders.

Ondertussen wordt er verder gedanst. Gebiologeerd staar ik lange tijd naar de voeten van beide dansers. Eén paar voeten lijkt volledig vervormd. Het gedeelte naar de tenen toe is extreem breed. Vervormd of hervormd? Misschien heeft het intensief dansen zijn tol geëist. De voeten staan aan de basis van vele bewegingen, dragen continu gewicht, vangen zware sprongen op en het lichaam past zich daarop aan. In de huidige tijd wordt er steeds minder van lichamen gevraagd en hoeft het zich steeds minder aan te passen. Ik fantaseer verder over de gedachte dat dansers lichamen hebben zoals de rest van de mensheid die had 150.000 jaar geleden. En ik ontkom niet aan het beeld van het huidige lichaam dat is teruggebracht tot een uitgezakt, lillend en trillend lijf. Langzaam valt het uit elkaar.

 

© William van der Voort

Een dansers valt met een smak neer op de grond en staat weer op, werpt zich neer op de grond en springt omhoog en voorwaarts. De armen gaan hoog de lucht in en vallen dan weer neer. Ze rent rond. Valt neer. Staat op. Rent verder. Springt, schuift over de vloer en laat zich vallen. Staat op. Rent weg. Over de geluidsboxen klinkt het piepende geluid van voeten op een balletvloer.

Op de eerst rij zit een vrouw. De haren strak in knot, ogen dik omlijnd met zwart. Ze lijkt op een ballerina. In haar armen houdt ze een klein bruin hondje vast, een hondje van stof. De vrouw is opvallend zwaarlijvig. De rust van haar lichaam tekent een mooi contrast met de wilde energie van de danseressen. Waarom zitten wij daar samen? Zoeken wij naar een verloren lichamelijke herinnering van vele duizenden jaren geleden? Ik kan haar gezicht niet zien. Kijkt zij ook vol bewondering naar deze twee wilde vrouwen, die allebei het uiterste uit hun lichaam halen?

Dan draait de vrouw haar hoofd opzij.

Ze kijkt heel gelukkig.

Als mijn oma niet altijd ziek op bed had gelegen en een lichaam had gehad dat veel bewoog, zou mijn moeder dan soepeler bewegen? Zou zij dan minder lomp zijn geweest? Kan zij eigenlijk wel diep bukken? Zit er een potentie van de kracht van deze voorstelling in haar?

Essay van cursist Annemieke Ros n.a.v. het programma op maandag 11 maart van Moving Futures Festival editie Utrecht en het zien van voorstelling The Beauty of Falling Apart van Hilde Elbers & Heather Ware. Geschreven ihkv Schrijfcursus Dans & Durf- De Festivaleditie, een project voor creatieve schrijvers die nieuwe woorden durven zoeken voor dans, door Domein voor Kunstkritiek & DansBrabant (jan. 2019 – jun. 2019). Lees hier over de eerste schrijfles, lees hier over de tweede schrijfles, lees hier over de derde schrijfles.